Studija slučaja: Eksploatacija mrkog uglja na površinskom kopu „Maslovare“, opština Kotor Varoš 
Autor: Igor Dančić, stažist u Centru za životnu sredinu

Predmet ove studije slučaja je eksploatacija mrkog uglja na površinskom kopu Maslovare, gdje smo utvrdili veliki broj nepravilnosti i kršenja zakona, gdje je vlasnik koncesije svoj rad obavljao bez potrebnih dozvola zbog čega je i nadležni inspektor izlazio na teren i obustavljao radove.

Prije svega sam površinski kop je smješten u neposrednoj blizini individualnih stambenih objekata i osnovne škole, a kako nema pristupnog puta sav transport iskopanog uglja se obavlja na lokalnom putu koji je širine oko tri metra. Ako uzmemo u obzir da navedeni put ne može podnijeti ni veću frekventnost kretanja manjih motornih vozila jer se tim putem kreću i mještani, a posebno učenici onda je logično da lokalni put nije namjenjen velikim kamionima čija težina seže i do nekoliko desetina tona i da je nemoguće tuda vršiti transport iskopanog uglja. Pored toga veliki kamioni i mašine stvaraju nesnošljivu buku i vibracije koje su takvog intenziteta da stvaraju oštećenja na objektima, a sam život mještana čine neuslovnim. U Centru za životnu sredinu smatramo, kao što smo i naveli u komentarima na Nacrt studije uticaja na životnu sredinu, da ne postoji način na koji je moguće smanjiti buku na adekvatan način u ovakvom tipu postrojenja koji se nalazi u neposrednoj blizini stambenih objekata, a da se ne naruši značajno kvalitet života lokalnog stanovništva. Takođe, ugroženost vodosnabdijevanja lokalnog stanovništva je velika, jer su na obodu površinskog kopa smještena dva bazena za snabdijevanje mještana vodom za piće, a ni pitanje odvoda oborinskih voda nije riješeno, a posebno onih koji se slivaju sa deponije jalovine koje završavaju u dvorištima kuća koje su udaljene 40-50 metara od deponije.

Dakle, pored osporavanja kvaliteta Nacrta studije uticaja na životnu sredinu gdje smo naveli niz nepravilnosti koje je ista sadržavala, svoj rad smo usmjerili na preispitivanje poštovanja zakonske regulative u postupku donošenja pojedinih akata. Da bi došli u posjed dokumentima, tj. da bili pravovremeno informisani o ovom slučaju uputili smo veliki broj zahtjeva za pristup informacijama  ministarstvima, opštinama ali i drugim organima uprave i na taj način pokazali važnost učešća javnosti u procesu donošenja odluka o životnoj sredini. Podnošenje ovih pisanih zahtjeva omogućilo nam je uvid u informacije važne za dalji tok postupka, jer pravo na pristup informacijama kao takvo je direktno povezano sa transparentnošću javne administracije i omogućava svakom zainteresovanom licu da dobije podatke vezane za životnu sredinu koje su pod kontrolom javnih institucija.

Naravno mi nastavljamo da prikupljamo podatke i kroz ovaj slučaj želimo da skrenemo pažnju javnim organima i široj javnosti na probleme sa kojima se suočavaju mještani Maslovara, ali i da podstaknemo druge organizacije i građane da kroz naš primjer djeluju u sličnim situacijama, a sve u cilju očuvanja prirode od ovakvih negativnih projekata.